Στο Δέλτα Έβρου έχουν καταγραφεί 324 διαφορετικά είδη πουλιών, ένας αριθμός που συνεχώς μεγαλώνει καθώς τόσο η ένταση της επιστημονικής παρακολούθησης του υγροβιοτόπου, όσο και ο αριθμός των ορνιθοπαρατηρητών από όλο τον κόσμο που επισκέπτονται την περιοχή, αυξάνονται αντίστοιχα.
Αλλά, γιατί το Δέλτα Έβρου είναι τόσο ενδιαφέρον και τόσο σημαντικό για τα πουλιά;
Πρώτα απ’ όλα, η γεωγραφική του θέση είναι αυτή που κάνει το Δέλτα Έβρου τόσο σημαντικό υγροβιότοπο. Το Δέλτα βρίσκεται στη Βορειoανατολική Ελλάδα,σε ένα σταυροδρόμι μεταξύ τριών ηπείρων, της Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής. Επομένως, είδη και από τις τρεις ηπείρους παρατηρούνται εδώ. Το Δέλτα είναι το νοτιότερο άκρο της κατανομής τυπικών ευρωπαϊκών πουλιών, όπως οι χήνες, ενώ το αντίθετο συμβαίνει με κάποια αφρικανικά είδη που το βορειότερο άκρο εξάπλωσής ή αναπαραγωγής τους είναι το Δέλτα, όπως η Αγκαθοκαλημάνα Hoplopterus spinosus, αλλά και ασιατικά είδη, τα οποία μπορεί κάποιος να τα συναντήσει εδώ, αλλά όχι στην υπόλοιπη ευρωπαϊκή ήπειρο, όπως ο Αμπελουργός Emberiza melanocephala.
Ένας άλλος λόγος που το Δέλτα είναι τόσο σημαντικός τόπος για την ορνιθοπανίδα είναι η ποικιλία των βιοτόπων. Αν και τα εκτεταμένα αποστραγγιστικά έργα οδήγησαν στην καταστροφή του μισού υγροβιοτόπου (εκτάσεις που αποδόθηκαν στη γεωργία) και υπάρχει πίεση η οποία ασκείται από κάποιες κοινωνικές ομάδες για παραγωγικές ή άλλες δραστηριότητες, η περιοχή παραμένει σε μεγάλο ποσοστό κατάλληλη για την άγρια πανίδα. Περιοχές με γλυκό, υφάλμυρο και αλμυρό νερό, όπως τα παραποτάμια δάση, τα υγρά λιβάδια, οι καλαμιώνες, οι λιμνοθάλασσες, οι αλμυρόβαλτοι και οι αμμονησίδες συνιστούν οικοτόπους για μεγάλη ποικιλία από είδη πουλιών. Ως αποτέλεσμα, τα πουλιά βρίσκουν στο Δέλτα Έβρου τα δύο πιο σημαντικά πράγματα που χρειάζονται: φαγητό και καταφύγιο. Οι πλημμυρισμένες εκτάσεις κατά τη διάρκεια των υγρών εποχών του χρόνου, αλλά και περιοχές όπως οι λιμνοθάλασσες και η θάλασσα ως το βάθος των 6 m, παρέχουν αφθονία φαγητού στα υδρόβια και παρυδάτια πουλιά, και κατ’ επέκταση στους θηρευτές τους. Η προστατευόμενη περιοχή, η οποία περιλαμβάνει όλες τις φυσικές περιοχές του υγροτόπου, παρέχει ασφάλεια από ανθρώπινες δραστηριότητες που προκαλούν κινδύνους στην πανίδα γενικότερα. Έχει αποδειχθεί, τόσο από την επιστημονική παρακολούθηση της ορνιθοπανίδας όσο και από τη δακτυλίωση των πουλιών, ότι το Δέλτα Έβρου είναι ένας σημαντικός κρίκος στην αλυσίδα των υγροτόπων, που τα πουλιά χρησιμοποιούν κατά τη μετανάστευσή τους από την Αφρική στην Ευρώπη ή αντίθετα, όπως επίσης και όταν μετακινούνται προς αναζήτηση τροφής και καταφυγίου, κάτι που είναι πολύ σημαντικό για την επιβίωσή τους.
Διαχείμαση
Το χειμώνα, στο Δέλτα Έβρου ξεχειμωνιάζουν χιλιάδες πουλιών, τα οποία έρχονται από τον Βορά σε ένα ηπιότερο κλίμα. Περιοχές όπως οι λιμνοθάλασσες, τα υγρά λιβάδια και οι πλημμυρισμένες εκτάσεις κατακλύζονται για πολλούς μήνες από υδρόβια πουλιά, των οποίων τα καλέσματα ακούγονται παντού. Αυτή την εποχή παρατηρούνται χιλιάδες πάπιες, με τα πιο κοινά είδη την Πρασινοκέφαλη Πάπια Anas platyrhynchos, το Κιρκίρι Anas crecca, το Σφιριχτάρι Anas Penelope, την Ψαλίδα Anas acuta και την Χουλιαρόπαπια Anas clypeata. Στις ίδιες περιοχές παρατηρούνται κύκνοι (Βουβόκυκνος Cygnus olor, Αγριόκυκνος Cygnus Cygnus, Νανόκυκνος Cygnus columbianus). Στα λιβάδια οι χήνες τρέφονται καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Κάποιος μπορεί να συναντήσει χιλιάδες Ασπρομέτωπες Χήνες Anser albifrons, σχεδόν ολόκληρο τον Ευρωπαϊκό φυσικά αναπαραγόμενο πληθυσμό της Νανόχηνας Anser erythropus, Κοκκινόχηνες Branta ruficollis και Σταχτόχηνες Anser anser.
Μετανάστευση
Την άνοιξη, το φιλοξενεί μεγάλους πληθυσμούς πουλιών που μετακινούνται από την Αφρική στην Ευρώπη. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους, σταματούν στο Δέλτα για να τραφούν και να ξεκουραστούν στους πλούσιους και ασφαλείς βιοτόπους του, και συνεχίζουν το ταξίδι για τις περιοχές αναπαραγωγής. Αυτή την εποχή οι βροχές είναι συχνές και οι εποχιακά πλημμυρισμένες με γλυκό νερό περιοχές, όπως και οι ρηχές λιμνοθάλασσες φιλοξενούν χιλιάδες παρυδάτιων πουλιών, όπως Καλαμοκανάδες Himantopus himantopus, Χαραδριόμορφα, Γλαρόνια, Χελιδόνια και πολλά Στρουθιόμορφα. Άλλα είδη που παρατηρούνται κατά τη διάρκεια της μετανάστευσης είναι ο Λευκοπελαργός Ciconia ciconia, ο Μαυροπελαργός Ciconia nigra, ο Ροδοπελεκάνος Pelecanus onocrotalus, ο Αργυροπελεκάνος Pelecanus crispus, η Σαρσέλα Anas querquedula, η Βαλτόπαπια Aythya nyroca, ο Κραυγαετός Aquila pomarina και η Λιμόζα Limosa limosa.
Αναπαραγωγή
Υπάρχουν πλέον μόνο λίγα είδη που αναπαράγονται στο Δέλτα καθώς οι κατάλληλοι οικότοποι για την αναπαραγωγή των πουλιών έχουν μειωθεί. Ακόμα από το 1970, πολλά σημαντικά είδη πουλιών σταμάτησαν να αναπαράγονται, και από τότε παρατηρούνται μόνο κατά τη διάρκεια της μετανάστευσης ή του καλοκαιριού. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη σημαντικά είδη πουλιών που συνεχίζουν να αναπαράγονται στο Δέλτα, όπως ο Κορμοράνος Phalacrocorax carbo, ο Σταχτοτσικνιάς Ardea cinerea, ο Πορφυροτσικνιάς Ardea purpurea, η Καστανόπαπια Tadorna ferruginea, η Βαρβάρα Tadorna tadorna, η Πρασινοκέφαλη Πάπια Anas platyrhynchos, ο Φιδαετός Circaetus gallicus, ο Θαλασσαετός Haliaeetus albicilla, ο Καλαμόκιρκος Circus aeruginosus, ο Στρειδοφάγος Haematopus ostralegus, ο Καλαμοκανάς Himantopus himantopus, η Αβοκέτα Recurvirostra avosetta, η Αγκαθοκαλημάνα Hoplopterus spinosus, η Αλκυόνη Alcedo atthis, ο Μελισσοφάγος Merops apiaster, το Νεροχελίδονο Glareola pratincola και το Νανογλάρονο Sterna albifrons.
